این بیماری های کشنده از پشه به انسان منتقل می شود - مجله جام جهان

به گزارش خبرنگاران به نقل از باشگاه خبرنگاران ،گفته شده است که پشه ها بیش از هر ارگانیسم دیگری باعث رنج انسان می شوند، سالانه بیش از یک میلیون نفر در سراسر جهان بر اثر بیماری های منتقله از پشه جان خود را از دست می دهند. آن ها نه تنها می توانند برخی از ترسناک ترین بیماری های شناخته شده بشر را داشته باشند بلکه چندین بیماری و انگلی را هم منتقل می کنند که سگ ها و اسب ها به آن بسیار حساس هستند.

در اینجا بیش از 13 بیماری انگلی و ویروسی را بررسی می کنیم که انسان می تواند از طریق نیش پشه به آن ها مبتلا شود:

1. مالاریا

مالاریا، به زبان ایتالیایی به معنای هوای نامناسب، از طریق انگلی به نام پلنامودیوم ایجاد می شود که از طریق گزش پشه های آنوفل آلوده منتقل می شود. در بدن انسان، انگل ها در کبد تکثیر می شوند و سپس سلول های قرمز خون را آلوده می کنند.

در سال 2013 تخمین زده می شود 198 میلیون مورد مالاریا در سراسر جهان رخ داده باشد و 500 هزار نفر درگذشتند که بیشتر آن ها کودک در منطقه آفریقا بودند. علائم مالاریا شامل تب، سردرد و استفراغ است و معمولا بین 10 تا 15 روز پس از نیش پشه ظاهر می شود. در صورت عدم درمان، مالاریا می تواند با ایجاد اختلال در خونرسانی به اندام های حیاتی، به سرعت تهدید کننده زندگی شود. در بسیاری از نقاط جهان، انگلی به تعدادی از دارو های مالاریا مقاومت نشان داده است.

2. فیلاریازیس لنفاوی (فیلتیازیس)

سه گونه مختلف فیلاریایی وجود دارد که می تواند باعث ایجاد فیلاریازیس لنفاوی در انسان شود. بیشتر عفونت ها در سراسر جهان به دلیل Wuchereria bancrofti ایجاد می شود. در آسیا، این بیماری همچنین می تواند از طریق Brugia malayi و Brugia timori انواعی از پشه ها ایجاد شود. فیلاریازیس لنفاوی بیش از 120 میلیون نفر را در 73 کشور در سراسر منطقه ها استوایی و نیمه گرمسیری آسیا، آفریقا، اقیانوس آرام غربی و منطقه های از کارائیب و آمریکای جنوبی تحت تاثیر قرار می دهد.

طیف گسترده ای از پشه ها بسته به منطقه جغرافیایی می توانند انگلی را منتقل کنند. در آفریقا، متداول ترین ناقل Anopheles و در قاره آمریکا، Culex quinquefasciatus است. Aedes و Mansonia می توانند عفونت را در اقیانوس آرام و آسیا منتقل کنند.

تظاهرات قابل مشاهده بیماری، درد شدید و عمیقا مسخ کننده بیماری، ورم لنفاوی، فیل و تورم کیسه بیضه در اواخر زندگی رخ می دهد و منجر به ناتوانی دائمی می شود. این بیماران نه تنها از نظر جسمی معلول نیستند، بلکه دچار خسارات روحی، اجتماعی و مالی شده که ایجاد لکه ننگ و فقر را منجر می شود.

3. تب زرد

ویروس تب زرد در منطقه ها گرمسیری و نیمه گرمسیری در آمریکای جنوبی و آفریقا یافت می شود. تخمین زده می شود هر ساله 200 هزار مورد تب زرد که باعث 30 هزار مرگ در سراسر جهان می شود که 90 ٪ در آفریقا رخ می دهد.

این ویروس در درجه اول از طریق گزش پشه های آلوده گونه های Aedes یا Haemagogus به انسان منتقل می شود. پشه ها با تغذیه از نخستیان آلوده (انسانی یا غیر انسانی) ویروس را دریافت کرده و سپس آن را به سایر پستانداران (انسانی یا غیر انسانی) منتقل کنند.

بیشتر افراد آلوده به ویروس تب زرد هیچ بیماری یا فقط بیماری خفیفی ندارند. با این حال تقریبا 15 درصد مواردی که علائم ایجاد می کنند، به شکل شدیدتری از بیماری پیشرفت می کنند. شکل شدید آن با تب بالا، زردی، خونریزی و در نهایت شوک و نارسایی اندام های مختلف مشخص می شود. واکسیناسیون مهمترین اقدام پیشگیرانه در برابر تب زرد است.

4. تب نیل غربی

ویروس نیل غربی (WNV) اولین بار در سال 1937 در زنی در منطقه نیل غربی اوگاندا جدا شد. در سال 2014، بیش از 2200 مورد در آمریکا رخ داده است. WNV در ده ها گونه پشه شناسایی شده است. تا 80 درصد افرادی که به ویروس نیل غربی آلوده می شوند هیچ علائمی ندارند. حدود 20 درصد افرادی که به WNV آلوده می شوند به تب نیل غربی مبتلا می شوند. علائم شامل تب، سردرد، خستگی و بدن درد، حالت تهوع، استفراغ، گاهی اوقات همراه با بثورات پوستی (روی تنه بدن) و تورم غدد لنفاوی است. کمتر از یک درصد از افراد آلوده هم به بیماری عصبی جدی مانند انسفالیت یا مننژیت (التهاب مغز یا بافت های اطراف) مبتلا می شوند. از این تعداد، حدود 10 درصد می میرند.

5. تب دنگی

ویروس دنگی بوسیله پشه های ماده عمدتا از گونه های Aedes aegypti و به اندازه کمتری از طریق A. albopictus منتقل می شود. سالانه حدود 400 میلیون نفر به این بیماری مبتلا می شوند. دنگ بوسیله هر یک از چهار ویروس مرتبط منتقل شده از طریق پشه ها ایجاد می شود.

علائم اصلی تب دنگی تب بالا، سردرد شدید، درد شدید پشت چشم، درد مفاصل، درد عضلات و استخوان، بثورات و خونریزی خفیف است (به نام مثال، خونریزی بینی یا لثه، کبودی آسان). به طور کلی بچه ها و کسانی که اولین عفونت دنگی را دارند، نسبت به سایرین بیماری خفیف تری دارند.

دنگی شدید (تب خونریزی دهنده دنگ / شوک سپتیک دنگی) یک عارضه بالقوه کشنده است که به دلیل نشت پلناما، تجمع مایعات، ناراحتی تنفسی، خونریزی شدید یا اختلال عضو ایجاد می شود.

6. چیکونگونیا

چیکونگونیا، ویروسی است که از طریق پشه منتقل می شود که در بیش از 60 کشور آسیا، آفریقا، اروپا و آمریکا شناسایی شده است. در اواخر سال 2013، ویروس چیکونگونیا برای اولین بار در قاره آمریکا در جزایر کارائیب پیدا شد، از آن زمان تا به امروز بیش از یک میلیون مورد انتقال محلی گزارش شده است.

چیکونگونیا یک بیماری ویروسی است که با گزش پشه های آلوده مانند Aedes aegypti و Aedes albopictus منتقل می شود. این می تواند باعث تب شدید، درد های عضلانی و عضلانی و سردرد شود. چیکونگونیا اغلب منجر به مرگ نمی شود، اما درد مفصل ممکن است ماه ها یا سال ها طول بکشد و ممکن است به درد مزمن و ناتوانی تبدیل شود. هیچ درمان خاصی برای عفونت چیکونگونیا و همچنین هیچ واکسنی برای جلوگیری از آن وجود ندارد. در انتظار تولید واکسن نو، تنها روش موثر پیشگیری، محافظت از افراد در برابر گزش پشه است.

7. تب زیکا

ویروس زیکا هم از طریق گزش یک پشه آلوده به گونه Aedes، همان پشه هایی که ویروس های دنگی و چیکونگونیا را منتشر می کنند، منتقل می شود. علائم آن به طور کلی تب خفیف، بثورات پوستی، درد مفاصل یا قرمزی چشم است. بیماری شدیدی که نیاز به بستری شدن در بیمارستان دارد؛ غیر معمول است اما تا به امروز مورد مرگی در پی آن گزارش نشده است. شیوع بیماری ویروس زیکا قبلا در منطقه ها گرمسیری آفریقا، آسیای جنوب شرقی و جزایر اقیانوس آرام گزارش شده بود. ویروس زیکا احتمالا به منطقه ها نو ادامه خواهد یافت. در ماه مه 2015، سازمان بهداشت پان آمریکایی (PAHO) در مورد اولین آلودگی ویروس زیکا در برزیل هشدار داد.

8. تب رودخانه راس

بیماری ویروس رودخانه راس (RRVD) ویروسی است که از طریق پشه منتقل می شود. طبق مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری های آمریکا (CDC)، حدود 55 - 75 درصد افرادی که آلوده هستند، احساس بیماری نمی کنند. برای کسانی که احساس بیماری می کنند، علائم RRVD شامل درد و تورم مفصل، درد عضلانی، تب، خستگی و بثورات پوستی است.

بیشتر بیماران ظرف چند هفته بهبود می یابند، اما برخی از افراد به مدت چندین ماه درد مفصل، سفتی مفصل یا خستگی را تجربه می کنند. عفونت RRVD نمی تواند از فردی به فرد دیگر منتقل شود. این ماده در سراسر استرالیا، پاپوآ گینه نو، منطقه های از اندونزی و جزایر غربی اقیانوس آرام یافت می شود.

9. انسفالیت اسب شرقی

انسفالیت شرقی اسب (EEE) از طریق پشه های آلوده، از جمله چندین گونه Culex و Culiseta melanura، به اسب و انسان منتقل می شود. علائم بیماری EEE اغلب 4 تا 10 روز پس از گزش کسی از طریق پشه آلوده ظاهر می شود. این مورد یک بیماری جدی تر از ویروس نیل غربی (WNV) است و اندازه مرگ و میر بالایی را در موارد شدید در پی دارد. علائم ممکن است شامل تب شدید، سردرد شدید، سفتی گردن و گلو درد باشد. هیچ درمان خاصی برای بیماری وجود ندارد که بتواند منجر به تشنج و کما شود.

10. انسفالیت ژاپنی

آنسفالیت ژاپنی (JE) مهمترین دلیل انسفالیت ویروسی در آسیا است. سالانه حدود 68000 مورد بالینی گزارش می شود. این معمولاً در منطقه ها روستایی یا کشاورزی اتفاق می افتد که اغلب با کشاورزی برنج همراه است. ویروس JE از طریق گزش پشه های گونه Culex آلوده، به ویژه Culex tritaeniorhynchus به انسان منتقل می شود.

بیشتر عفونت های ویروس JE خفیف (تب و سردرد) یا بدون علائم آشکار است، اما تقریبا یک از 250 عفونت منجر به بیماری شدید می شود که با شروع سریع تب بالا، سردرد، سفتی گردن، گمراه شدن، کما، تشنج، فلج اسپاستیک و مرگ همراه است. اندازه مرگ و میر موردی در بین کسانی که علائم بیماری دارند می تواند به 30 ٪ هم برسد. دیک واکسن محافظ در برابر ویروس انسفالیت ژاپنی وجود دارد.

11. آنسفالیت لاکروس

ویروس انسفالیت لاکروس La Crosse (LACV) با گزش پشه آلوده به انسان منتقل می شود. بیشتر موارد بیماری LACV در استان های میانه غربی فوقانی و میانه اقیانوس اطلس و جنوب شرقی رخ می دهد. اولین بار در سال 1963 در لاکروس، ویسکانسین گزارش شد و تصور می شود که ناقل نوع خاصی از پشه های جنگلی (Aedes triseriatus) باشد که پشه های سوراخ دار نامیده می شود. در میان افرادی که بیمار می شوند، علائم اولیه شامل تب، سردرد، حالت تهوع، استفراغ و خستگی است. برخی از کسانی که بیمار می شوند به بیماری شدید تهاجمی عصبی مبتلا می شوند (بیماری که بر سیستم عصبی تاثیر می گذارد). در موارد نادر، ناتوانی طولانی مدت یا مرگ می تواند ناشی از انسفالیت لاکروس باشد.

12. انسفالیت سنت لوئیس

انسفالیت سنت لوئیس (SLE) از طریق پشه های آلوده (عمدتا برخی از گونه های Culex) از پرندگان به انسان و سایر پستانداران منتقل می شود. SLE در سراسر آمریکا یافت می شود، اما بیشتر اوقات در امتداد خلیج مکزیک، به ویژه فلوریداست.

بیشتر افراد آلوده به SLEV هیچ بیماری آشکاری ندارند. علائم اولیه کسانی که بیمار می شوند شامل تب، سردرد، حالت تهوع، استفراغ و خستگی است. بیماری شدید تهاجمی عصبی (غالبا شامل انسفالیت و التهاب مغز) است که بیشتر در بزرگسالان مسن رخ می دهد. در موارد نادر، می تواند منجر به ناتوانی طولانی مدت یا مرگ شود.

13. انسفالیت اسب غربی

آنسفالیت اسب اسب غربی (WEE) در غرب می سی سی پی شامل منطقه های از کانادا و مکزیک یافت می شود. همانند EEE، برای این نوع بیماری در دسترس است، اما برای انسان قابل استفاده نیست.