گنج های پنهان سرزمین ایران - مجله جام جهان

ایران سرشار از جاذبه های گردشگری طبیعی و زیست محیطی است که می تواند در هر ماهی از سال میزبان گردشگرانی داخل و خارج کشور باشد اما به دلیل نبود زیرساخت های مناسب گردشگری از دید گردشگر ها پنهان مانده است. یکی از جاذبه های گردشگری ایران که سال ها از چشم سیاست گذاران گردشگری مغفول مانده است، کویرهای وسیع و ناشناخته ایران است. آن طور که ایران شناسان در کتاب های خود نوشته اند کویر معروف ترین و در عین حال ناشناخته ترین پدیده جغرافیایی ایران است که با تاریخ و فرهنگ دیرینه ای قرین شده است. اگر چه این کویرهای وسیع برای برخی گردشگران ماجراجو شناخته شده است اما تورهای گردشگری خارجی و داخلی تا همین چند سال پیش هیچ برنامه ای برای بهره مندی از این جاذبه های بکر گردشگری نداشتند.

کویر، مقصد تازه گردشگران ایران زمین

در سال های اخیر کویرگردی کم کم راه خود را در دل تورهای داخلی باز کرده و نام منطقه های همچون کویر مصر و کویر مرنجاب بر سر زبان ها افتاده است اما هنوز این منطقه ها از حضور گردشگران بین المللی خالی است. در کنار این دو منطقه که حالا گردشگران پر و پا قرصی دارند، منطقه ها بی نظیر کویری دیگری هم برای گردشگری وجود دارد، از کویر حاج علی قلی دامغان گرفته تا کویر حلوان در طبس. کویر ریگ جن هم به خاطر نامش برای خیلی ها آشناست. در کنار این منطقه ها کویر ورزنه، کویر ریگ زرین و کویر خور و بیابانک این روزها بازدیدکنندگانی را به سوی خود جلب کرده است؛ با این حال بسکمک از منطقه ها بکر و زیبایی در کویر مرکزی ایران و همچنین در قسمت جنوب شرقی کشور وجود دارند که هیچ یک از ما حتی نامی از آن ها نشنیده ایم. منطقه های که مشهورتر شده اند کم کم جاذبه های گردشگری تازهی را به منطقه اضافه کرده اند که رمل گردی، سافاری، موتورسواری و رصد ستارگان فقط بخشی از آنهاست.

آسمان پرستاره، رویای گردشگران بیگانه

همین کویر زیبای ایران یکی از بهترین جاذبه های گردشگری برای منجمان و علاقه مندان به ستاره شناسی است ولی این حوزه از کمبودهایی هم رنج می برد. نبود زیرساخت های رفاهی و فیزیکی گردشگری، نداشتن زیرساخت های توسعه و گاهی نبودن زمینه های امنیتی و حفاظتی مانعی بر توسعه گردشگری نجوم ایران است. همچنین کمبود زیرساخت های حرفه ای رصد، زمینه های متغیر اقلیمی و جغرافیایی از دیگر مواردی است که باعث شده تورهای گروهی رصد ستارگان با استقبال چندانی روبه رو نشود و فقط میزبان گردشگران ماجراجویی باشد که به صورت انفرادی به این منطقه ها سفر می کنند.

سفری پرهیجان روی آب های خروشان

تفریحات آبی از جمله رفتینگ از دیگر جاذبه های مهجور گردشگری ایران است. منطقه های مانند رود سزار در لرستان و سفیدرود در شمال بخش کوچکی از این جاذبه های بی نظیر طبیعی در ایران هستند.

آقای ولی تیموری، معاون گردشگری کشور در پاسخ به این سؤال که برای رونق این منطقه ها اقدام موثری انجام نشده به خبرنگار صبح نو می گوید: از سال گذشته به طور جدی مساله توزیع گردشگری، بوم گردی و شناسایی منطقه ها بکر گردشگری در دستور کار ما قرار گرفته است. امسال بیش از 2200 پروژه گردشگری در محورهای مختلفی مانند هتل های بزرگ، مجتمع های تفریحی، اقامتگاه های بوم گردی و زیرساخت های گردشگری با کمک بخش خصوصی در حال اجراست و معاونت سرمایه گذاری این سازمان بر فرایند سریع اجرایی شدن آن ها نظارت می کند. تیموری با اشاره به اینکه سیاست کلان سازمان گردشگری اکنون بر جذب گردشگری داخلی و ایجاد توازن گردشگری در منطقه ها مختلف کشور متمرکز شده، ادامه می دهد: در بررسی های دقیقی که صورت گرفت، متوجه نقطه ضعف بزرگی در عرصه گردشگری کشور شدیم و آن نبود توازن بود.

به گفته این مقام مسوول، پراکندگی جاذبه های گردشگری از نظر جغرافیایی در کشور بالاست و نقطه ای در این سرزمین دیده نمی شود که جذابیت گردشگری نداشته باشد اما در طول سالیان دراز فقط نقاط خاصی مورد توجه گردشگران قرار گرفته است. این نقاط مشهور آنقدر طالب دارد که اکنون مشکلاتی را مانند ترافیک سنگین برای شهفرایندان آن به وجود آورده است. معاون گردشگری کشور با اعلام اینکه با وجود تمام تحریم ها و تبلیغات منفی علیه ایران در سال گذشته، ایران در جذب گردشگر خارجی حدود 53 درصد رشد داشته است، تصریح می کند: در سال 97 ایران میزبان هفت میلیون و 804 هزار و 113 گردشگر خارجی بود که نسبت به سال 96، 62/52 رشد داشته است. همچنین میزان گردشگران بین المللی در فروردین امسال با ورود 598 هزار و 789 نفر گردشگر، نسبت به فروردین سال 97 رشد 48/33 درصدی داشت.

تیموری معتقد است با وجود رشد فزاینده گردشگران خارجی در ایران باید تمرکز بیشتر خود را بر توسعه گردشگری داخلی معطوف کنیم. او می گوید: با توسعه گردشگری داخلی زیرساخت های بوم گردی توسعه پیدا می کند و آمادگی برای میزبانی بیشتر گردشگران داخلی و خارجی بالا می رود. همچنین از آنجایی که مردم بومی اثرات اقتصادی و فرهنگی حضور گردشگران را در زیستگاه خود می بینند، آمادگی این منطقه ها برای پذیرش گردشگری بالا می رود و فرهنگ گردشگرپذیری در نقاط مختلف کشور نهادینه می شود. از سوی دیگر فرصتی فراهم می شود تا نقاط ضعف گردشگری در منطقه ها بکر کشور شناسایی شده و زیرساخت های فرهنگی و عمرانی آن مهیا شود.

تیموری به پروژه بزرگ توسعه گردشگری استان های شمال غرب کشور اشاره می کند که با نام جایکا در حال اجراست. به گفته او، این پروژه بخش هایی از استان های اردبیل، آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی، کردستان، زنجان و قزوین را در برمی گیرد که از غنای تاریخی- فرهنگی خوبی برخوردار هستند و از منظر گردشگری سلامت، طبیعت گردی و تنوع فرهنگی قابلیت تبدیل به راستا و مقصد گردشگری تازه را دارند. معاون گردشگری کشور همچنین از الزام استان ها به شناسایی منطقه ها ویژه گردشگری و ارائه پکیج آن به سازمان خبر می دهد و می گوید: برنامه های تشویقی در نظر گرفته ایم تا مسوولان استانی را به مشارکت بیشتر در امر گردشگری تشویق کنیم و بتوانیم با عزم ملی، جاذبه های گردشگری منطقه ها بکر کشور را به مردم معرفی کنیم.