تور یونان: دستاوردهای یونان باستان برای دنیای امروز - مجله جام جهان

سفر با تور یونان را از دست ندهید و از نزدیک با سرزمین اسطوره های باستانی آشنا شوید و شهرهای سانتورینی، آتن و میکونوس را ببینید.

بدون ابتکارات و پیشرفت هایی که گذشتگان رقم زده اند، دنیای امروز ما شکل نمی گرفت. جالب است بدانید بسیاری از امکانات امروزی ما، ریشه در یونان باستان دارند؛ که در اینجا به 18 نمونه فوق العاده از آن ها اشاره می کنیم.

دموکراسی

مفهوم دموکراسی (دموکراتیا، به معنی قدرت در دست مردم) در قرن پنجم پیش از میلاد و در شهر آتن مطرح شد. در نمونه نیمه دموکراتیک اسپارتا در شهر پلوپونیز، اجتماعی متشکل از 6000 آتنی که همگی شهروندان مرد بالغ بودند، به صورت مستقیم درباره مشکلاتی که بر روی شهرشان تاثیر گذاشته بود، رای می دادند.

قضاوت بر پایه هیئت منصفه

ایده هیئت منصفه، برای رسیدن به قضاوت و تصمیم گیری درباره پرونده های مختلف، از یونان باستان و بار دیگر از آتن سرچشمه می گیرد. شواهد نشان می دهد اعضای هیئت منصفه، آتنی های ثروتمند و بالای 30 سال بودند، که تعداد آن ها گاهی تا 500 نفر نیز می رسید. دلیل این امر جلوگیری از ایجاد هرگونه اختلال، از طریق رشوه دهی بوده است.

تئاتر

در یونان باستان، تئاتر بخشی از جشنواره ای بود که به افتخار خدای دیونیزوس برگزار می شد؛ اما بعدها به هنری مجزا تبدیل شد. مورخان معتقدند که تس پیس نخستین بازیگر و بنیانگذار تراژدی بود؛ اما از طرفی دیگر، مناندر، کمدینی بود که نمایش هایش طبقات بالایی اجتماع را مورد هدف قرار می گرفت، و ساتیر بر اسطوره تمرکز داشت. با وجود تفاوت های بسیار، دغدغه مشترک تمام این سبک ها، آنالیز مسائل روز آتن بود.

بازی های المپیک

اولین رخداد ورزشی و نخستین دوره از بازی های المپیک، در 776 پیش از میلاد و در شهر باستانی المپیا شروع شد. در این بازی ها که هر چهار سال یک بار و برای تقدیر از خدای خدایان، زئوس، برگزار می شد، برترین ورزشکاران دنیای باستان گردهم می آمدند. زمانی که امپراطور تئودوسیوس، پرستش خدایان را در 393 پس از میلاد ممنوع نمود، انجام این بازی ها نیز متوقف شد؛ اما در سال 1896 میلادی اولین بازی های المپیک مدرن بار دیگر در آتن از سر گرفته شد.

نقشه کشی

آناکسیمندر، نقشه کش پیشگام که بین سال های 610 - 611 پیش از میلاد متولد شده است، نقشه کشی را به یونان باستان معرفی کرد. او اولین کسی بود که مفهوم طول و عرض جغرافیایی را مطرح نموده و در طراحی نقشه هایش از آن استفاده می کرد. او در زمان خود نقشه ای از منطقه ها دارای سکنه تهیه کرد که در آن، ستون های هرکول (ارتفاعاتی در دو سمت شمال و جنوب تنگه جبل الطارق در یونان باستان) در غرب، لونیا (بخش مرکزی سواحل غربی آناتولی در ترکیه امروز) در مرکز، بخشی از اروپا در شمال نقشه و حتی اتیوپی و نیل در جنوب نقشه مشخص شده بودند.

ساعت زنگدار

در حالی که ساعت های دیجیتال پدیده ای مدرن هستند، مورخان معتقد هستند که افلاطون اولین ساعت زنگدار دنیا را طراحی کرد. این ساعت بزرگ آبی مجهز به مکانیسمی یکپارچه برای تنظیم زنگ بود، که صدایی شبیه کتری به جوش آمده داشت. شایعات مبنی بر این است که او از این ساعت، برای شروع سخنرانی هایش استفاده می کرد. یکی دیگر از مهندسان و مخترعان یونان باستان به نام تسبیوس (کتسبیوس) از یک ساعت آبی با یک عقربه برای نشان دادن زمان استفاده کرد. در مکانیسم بسیار دقیقی که او طراحی نموده بود، در زمان های از پیش مشخص شده، سنگ ریزه هایی روی یک ناقوس افتاده و ایجاد صدا می کردند.

اصول هندسه

درست است که هندسه پیش از این در مصر باستان، بابل و دره ایندوس به وجود آمده بود، اما این یونانیان بودند که واقعیت های هندسی را از طریق استدلال قیاسی ثابت کردند. تالس، اقلیدس، فیثاغورس و ارشمیدس، همگی اصول هندسی را که امروز در مدارس تدریس می شود، به ارمغان آورده اند.

فلسفه

متفکران یونان باستان سعی داشتند تا فراتر از زاویه دید اسطوره یا مذهب، توضیحی برای این دنیا پیدا نمایند. بنابراین به دلایل و شواهد تجربی تکیه کردند. سقراط، افلاطون و ارسطو با مطالعه دنیا، دریاها، و منظومه شمسی، فلسفه ای را که امروزه می شناسیم شکل دادند.

فانوس دریایی

این یونانیان بودند که استفاده از نور در فانوس دریایی را به عنوان راهی ایمن برای راهنمایی کشتی ها به بندر معرفی کردند. در واقع، اولین فانوس دریایی متعلق به اسکندریه در مصر بود؛ شهری که اسکندر کبیر در 332 پیش از میلاد پایه گذاری کرد و بخشی از پادشاهی هلنیستی به شمار می رفت. فانوس دریایی اسکندریه، که با نام فاروس (به معنی فانوس) نیز شناخته می شود؛ یکی از بلندترین ساخته های دست بشر در دنیای باستان بود؛ که به عنوان نمونه ای برای فانوس های دریایی امروز نیز استفاده می شود.

بنیان گذار مدارس پزشکی و سوگندنامه بقراط

در دوران یونان باستان، بیماری ها و امراض را مجازاتی از سوی خدایان می دانستند؛ و درمان آن ها را بر پایه خرافات انجام می دادند. اما وقتی بقراط با استفاده از آزمایش های موفقیت آمیز نشان داد که بیماری فرآیندی طبیعی است؛ روش های گذشته تغییر پیدا کردند. برای بقراط، علائم مریضی واکنش های طبیعی بدن به جرم و بیماری بودند. کوشش های او منجر به بازگشایی مدرسه پزشکی و نگارش سوگندنامه بقراط شد؛ و امروزه لقب پدر پزشکی غرب را به او می دهند. حاصل کار او، راه را برای آموزش های پزشکی و پایه ریزی استانداردهای اخلاقی فراهم کرد.

لنگر

در میان اولین دریانوردان، یونانیان باستان سهم بزرگی در پیشبرد ساختار کشتی و تجهیزات مرتبط با آن داشتند. لنگر، یک از دستاوردهای آنان است. در زمان های گذشته، از کیسه های بزرگ یا سطل های پر از سنگ به عنوان لنگر استفاده می شده است. هرچند نسخه های بعدی، شکل لنگرهای فعلی بوده و از سنگ ساخته می شدند.

جرثقیل

امروزه در همه جا جرثقیل وجود دارد، اما مبدا آن به قرن ششم پیش از میلاد باز می شود؛ زمانی که یونانیان باستان دستگاهی اختراع کردند تا اجسام سنگین را هنگام ساخت معابد یا قصرها، جابه جا کند. وجود سوراخ هایی در سنگ ساختمان های باستانی، نشان از طناب هایی دارد که برای کشیدن به آن ها متصل می شده است.

کیلومتر شمار

اگر خودرو داشته باشید، می دانید که کیلومتر شمار وسیله ای است که مسافت طی شده از طریق خودروی شما را میزان گیری می نماید. هر چند، در یونان باستان، کیلومتر شمار یا همان Odometer (این کلمه از road ،hodos یا همان راه و کلمه metron به معنای میزان گیری گرفته شده) برای میزان گیری مسافت بین شهرها استفاده می شده است.

حمام ها

اگرچه سازنده بریتانیایی، William feetham (مخترع اجاق گاز) کسی بود که اولین حمام مکانیکی را در سال 1767 به ثبت رساند، اما بار دیگر، این یونانیان باستان بودند که برای نخستین بار از حمام استفاده کردند. یونانیان در استادیوم های خود (مدارس کشتی گیری) حمام هایی با سیستم فاضلاب پیشرفته و کانال های آب تعبیه نموده بودند، تا ورزشکاران بتوانند پس از تمرینات خود از آن ها بهره مند شوند. بعدها، حمام هایی شامل اتاق های جمعی (گرمابه) برای تمامی شهروندان نیز احداث شد.

ماراتن

در میان رویدادهای المپیک مدرن از سال 1896، ماراتن یکی از مسابقات دو اصلی به شمار می رود. اولین ماراتن، هر چند، نه از روی تفریح، بلکه از روی ضرورت رخ داد. افسانه ها این گونه نقل می نمایند که در 490 پیش از میلاد، سربازی به نام فیدی پیدیس، برای رساندن خبر شکست ارتش ایران از سربازان آتنی، مسافت بین میدان جنگ مارتن و شهر مرکزی را دوید.

تاریخ

هرودوت از شهر هالیکارناسوس، به عنوان پدر تاریخ شناخته می شود. او اولین تاریخدانی بود که پایبندی به تاریخ هومری را شکست و موضوعات تاریخی را با روش تحقیق آنالیز کرد. او رویدادهای تاریخی را جمع آوری، دسته بندی و نقد نموده و سپس به صورت روایت، بازگو می کرد. پیش از او، رویدادها بر اساس چاپلوسی از پادشاهان یا قدرتمندان، بزرگ نمایی می شدند.

دستگاه های فروش اتوماتیک

ممکن است فکر کنید دستگاه های فروش اتوماتیک اختراع قرن بیستم هستند؛ اما در واقع، مبدا آن ها به یونان باستان باز می شود. یک قهرمان اسکندریه با اختراع شی ای شبیه این دستگاه، آب مقدس را در ورودی معابد توزیع می کرد. عملکرد دستگاه بدین گونه بود که وقتی شخص سکه ای را در محل تعبیه شده قرار می داد، آب مقدس جاری می شد.

برج ساعت

اولین برج ساعت که با نام برج بادها نیز شناخته می شود، در 47 پیش از میلاد و در نزدیکی اکروپولیس، آتن ساخته شد. این ساعت از 8 شاخص خورشیدی و یک ساعت آبی تشکیل می شد، که به تجار این امکان را می داد تا زمان تحویل محصولات خود را برآورد نمایند. از این برج که هنوز در شهر پلاکا واقع شده است، به عنوان ایستگاه آب و هوا نیز استفاده می شده است.