دلیل و درمان اختلالات تکلم و گفتاری
به گزارش مجله جام جهان، بعضی از افراد مبتلا به اختلالات گفتاری از آنچه می خواهند بگویند مطلع هستند اما قادر به بیان افکار خود نیستند. این ممکن است منجر به مسائل عزت نفس و افسردگی گردد. اختلالات گفتاری می تواند بزرگسالان و بچه ها را تحت تأثیر قرار دهد. یکی از اختلالات گفتاری که معمولاً تجربه می گردد، لکنت زبان است. سایر اختلالات گفتاری شامل آپراکسی و دیس آرتریا است.
اختلال گفتاری چیست؟
اختلالات گفتاری می تواند بر نحوه ایجاد صدا برای ایجاد کلمات در فرد تأثیر بگذارد. برخی اختلالات صوتی نیز ممکن است اختلالات گفتاری تلقی گردد. یکی از اختلالات گفتاری که معمولاً تجربه می گردد، لکنت زبان است. سایر اختلالات گفتاری شامل آپراکسی و دیس آرتریا است.آپراکسی نوعی اختلال گفتاری حرکتی است که در اثر آسیب به قسمت های مغز مربوط به گفتار ایجاد می گردد.
دیس آرتریا نوعی اختلال گفتاری حرکتی است که در آن ممکن است عضلات دهان، صورت یا دستگاه تنفسی ضعیف شده یا در حرکت دچار مشکل شوند.
برخی از افراد مبتلا به اختلالات گفتاری از آنچه می خواهند بگویند مطلع هستند اما قادر به بیان افکار خود نیستند. این ممکن است منجر به مسائل عزت نفس و افسردگی گردد. اختلالات گفتاری می تواند بزرگسالان و بچه ها را تحت تأثیر قرار دهد. درمان زود هنگام می تواند این شرایط را اصلاح کند.
دلیل اختلالات تکلم
اختلالات تکلم بر طناب صوتی، عضلات، اعصاب و دیگر ساختارهای داخل گلو اثر می گذارد. علل عبارت اند از:* آسیب به تارهای صوتی
* ضربه مغزی
* ضعف عضلانی
* ضعف تنفسی
* سکته مغزی
* پولیپ یا گره روی تارهای صوتی
* فلج تارهای صوتی
اختلالات تکلم ممکن است ارثی باشند و در طول زمان توسعه یابد. برخی افرادی که دارای شرایط خاص پزشکی یا رشدی هستند نیز دچار اختلالات تکلم می شوند. شرایط مشترک که می تواند منجر به اختلالات تکلم گردد عبارت اند از:
* اوتیسم
* اختلال بیش فعالی، کمبود توجه (ADHD)
* سکته مغزی
* سرطان دهان
* سرطان حنجره
* بیماری هانتینگتون
* زوال عقل
* اسکلروز جانبی آمیوتروفی (ALS) که بعلاوه به عنوان بیماری لو Gehig شناخته می گردد.
علائم
بسته به دلیل اختلال تکلم، ممکن است چند نشانه وجود داشته باشد. علائم عمده عبارت اند از:* تکرار صداها که اغلب در افرادی که لکنت دارند دیده می گردد
* اضافه کردن صداهای اضافی و کلمات
* واژه های طولانی تر
* در حالی که صحبت می نماید، حرکات تند و خشن را انجام می دهد که معمولاً شامل سر است
* فرد چندین بار در حال حرف زدن، چشمک می زد
* سرخوردگی قابل مشاهده در هنگام کوشش برای برقراری ارتباط
* مکالمه های مکرر
* صدای تکان خوردن هنگام صحبت کردن
* خفگی، یا صحبت کردن با صدای تند و تلخ
تشخیص اختلالات تکلم
بسیاری از آزمایشات برای تشخیص اختلالات تکلم در دسترس هستند. از جمله:معاینه غربالگری مفصل دنور (DASE): یک سیستم تست معمول برای تشخیص اختلالات مفصل است. این آزمون وضوح تلفظ را در بچه ها بین 2 تا 7 ساله ارزیابی می نماید. این آزمون پنج دقیقه ای از تمرین های مختلف برای ارزیابی گفتار کودک استفاده می نماید.
مقیاس های اولیه زبان در مقیاس 2: این تست که به وسیله پزشک جراحی Neurodevelopmental جیمز کاپلان ایجاد شده، معین نماینده رشد زبان کودک است. این آزمون به سرعت می تواند اختلالات تکلم و یا تأخیر در زبان باز کردن را شناسایی کند.
آزمون واژگان تصویر Peabody: این آزمون واژگان و توانایی صحبت کردن فرد را مقدار گیری می نماید. شخص به کلمات مختلف گوش می دهد و تصاویری را که کلمات را توصیف می نمایند انتخاب می نمایند. افرادی که دارای معلولیت فکری شدید هستند و کسانی که کور هستند قادر به انجام این ارزیابی نخواهند بود. تست واژگان تصویر Peabody بارها از زمان انتشار اولین نسخه آن در سال 1959 تتازه نظر شده است.
درمان اختلالات تکلم
اختلالات تکلم خفیف ممکن است احتیاجی به درمان نداشته باشد. با گفتار درمانی می توان بیشتر اختلالات تکلم را درمان کرد. درمان فرق دارد و بستگی به نوع اختلال دارد. در گفتار درمانی، یک درمانگر حرفه ای شما را به وسیله تمریناتی که برای تقویت عضلات صورت و گلو به کار می فرایند راهنمایی می نماید. شما یاد خواهید گرفت که در حین صحبت کردن تنفس خود را کنترل کنید.تمرینات تقویت عضلات و تنفس کنترل شده یاری می نماید تا صدای کلمات شما بهبود یابد. شما بعلاوه می توانید راه هایی را برای تمرین سخنرانی صحیح یاد بگیرید. برخی از افراد مبتلا به اختلالات تکلم نگرانی، خجالت زدگی یا افسردگی را تجربه می نمایند. بحث درمانی ممکن است در این شرایط مفید باشد. یک درمانگر در خصوص راه هایی برای مقابله با شرایط و راه های بهبود منظره شرایط شما صحبت خواهد نمود. اگر افسردگی شدید دلیل این اختلال باشد، داروهای ضد افسردگی می توانند یاری نماینده باشد.
چه زمانی مراجعه به یک گفتار درمانگر الزامی است
* کم شنوایی یا ناشنوایی* اشکال در تلفظ اصوات گفتاری
* اختلال در بلع
* تأخیر در شروع گفتار در بچه ها
* در صورت تشخیص بروز هر یک از اختلالات فلج مغزی، اوتیسم، اختلال یادگیری
* عدم برقراری ارتباط کلامی یا غیر کلامی از سوی کودک
* اشکال در درک کلام
چگونه باید متوجه شویم که کودکمان احتیاج به گفتار درمانی دارد؟
احتیاج است بدانید در چه سطحی از مشکل هایی از این قبیل، گفتار درمانی مورد احتیاج است که در اینجا چند معیار وجود دارد:1. کودک شما احتیاج به گفتار درمانی دارد، چون:
- دیگران سخت متوجه می شوند که فرزند شما چه می گوید.
- فرزند شما در سخن گفتن و یا ترجمه افکار خود، با کلمات مبارزه می نماید.
- صحبت کودک با لکنت، تکرار، طولانی شدن و بلوک ها مختل می گردد.
- فرزند شما بر روی مهارت های اجتماعی، مانند دوست داشتن، برقراری ارتباط مستقیم، یادگیری مهارت های بازی و مشارکت با دیگران دچار نقصان است.
2. کودک شما ممکن است تلفظ کامل داشته باشد و بعلاوه ممکن است در خواندن نیز بسیار سریع باشد، اما آن ها هنوز هم می توانند به گفتار درمانی احتیاج داشته باشند تا مهارت های زبان عملگرایانه خود و یا فرآیند استفاده از زبان را به درستی در سناریو های اجتماعی برای مصاحبه، یافتن دوستان تازه و یا درخواست های ساده بیاموزند.
3. کودک، ممکن است به دلیل ناتوانی یا شرایط پزشکی، مانند؛ اوتیسم یا اختلال شنوایی نیز به گفتار درمانی احتیاج داشته باشد؛ زیرا این بیماری توانایی برقراری ارتباط را تحت تأثیر قرار می دهد. در موارد فوق، با آسیب شناس گفتار زبان (SLP)، مشورت کنید. SLP، اغلب خدمات این بچه ها را در سن نوجوانی شروع می نماید و طی سال های مدرسه ادامه می یابد حتی اگر فرزند شما در یک سرویس گفتار درمانی، ثبت نام گردد، ممکن است احتیاج باشد که تمرینات گفتاری در خانه را برای حمایت از درمان انجام دهید.
عوارض بالقوه اختلالات تکلم
اختلالات تکلم بدون درمان ممکن است موجب ایجاد اضطراب زیاد در فرد گردد. با گذشت زمان، این اضطراب می تواند باعث اختلالات اضطرابی یا ترس از صحبت در برابر عموم مردم گردد. درمان اولیه برای اضطراب می تواند مانع پیشرفت اختلالات اضطرابی یا ترس ها گردد. برخی از افراد مبتلا به اختلالات تکلم از آنچه که می خواهند بگوبند، مطلع هستند، اما قادر به بیان افکار خود نیستند که منجر به مسائل مربوط به کاهش عزت نفس و توسعه افسردگی می گردد. اختلالات تکلم می تواند در بزرگسالان و بچه ها اتفاق بیافتد. درمان اولیه می تواند این شرایط را اصلاح کند.شایع ترین اختلالات تکلم
شایع ترین اختلالات تکلم را می توان در ده نوع طبقه بندی کرد، که در زیر به مهم ترین آنها اشاره می کنیم.آپاکسی گفتار (AOS)
Apraxia یک اختلالات تکلم حرکتی است که ناشی از آسیب به بخش های مغز مربوط به صحبت می گردد. نارسایی گفتار (AOS) زمانی اتفاق می افتد که جهت عصبی بین مغز و عملکرد گفتاری شخص (عضلات گفتاری) از بین رفته یا مبهم باشد. فرد می داند که چه می خواهد بگوید، حتی می تواند آنچه را که می خواهد روی کاغذ بنویسد. با این حال مغز قادر به ارسال پیغام های صحیح نیست، به طوری که عضلات گفتاری نمی توانند آنچه را می خواهند، بیان نمایند. موارد شدید به راحتی تشخیص داده می گردد، از جمله نشانه هایی از عدم توانایی بیان کلمات، غلبه بر موقعیت های صوتی، حرکات غیر هدف که موجب تحریف صدا و اختلاف در تلفظ می گردد.علائم آپراکسی گفتاری چیست؟
بصورت کلی آپراکسی گفتاری یا AOS یک بیماری بسیار پیچیده است که شدت و علائم آن ممکن است از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد. در برخی از افراد ممکن است بسیار ملایم باشد و فرد فقط با چند تلفظ چند صدا و کلمه مشکل داشته باشد که در موارد شدید تر می تواند حتی باعث نامفهومی کلام فرد گردد.علائم آپراکسی گفتاری یا AOS در دوران کودکی به توضیح زیر است:
* تاخیر در بیان کلمات اول
* فقط می توانند چند صدای خواص فراوری نمایند
* هجاها یا اصطلاحات صدایی ای که بصورت صحیح پشت سر هم آورده نمی شوند
* بیان یک کلمه بصورت های مختلف
* مکث طولانی در بیان صدا ها
* مشکل در حرکت بین صداها و هجاها
* استرس را روی هجای نادرست یک کلمه یا استفاده از استرس یکسان برای همه هجاهای کلمات قرار دهید (منظور استرس در گفتار است، تاکید روی بیان یه حرف یا کلمه است)
* استرس را روی هجای نادرست یک کلمه یا استفاده از تاکید برابر برای همه هجاها قرار دهید
* مشکل در بیان کلمات یا جملات بلند
* مشکل در تقلید کلمه یا جمله ای که شخص دیگری می گوید
* حرکت زیاد لب، فک و زبان ها برای بیان یک کلمه یا حرف
* قدرت شنوایی ای قوی تر از گفتار دارند
لکنت زبان
لکنت زبان، بسیار رایج است و به راحتی می توان آن را تشخیص داد. هر کس حداقل یک بار در زندگی خود لحظات لکنت انگیز داشته است. بیشتر مردم نمی دانند که لکنت زبان نیز می تواند شامل اقدامات غیر ارادی یا نیمه ارادی مانند چشمک زدن یا تیک عصبی باشد. ابتدا، این اختلال غریزی زمانی آشکار می گردد که یک کودک در حال یادگیری صحبت کردن و حرف زدن است. ممکن است بعداً در دوران کودکی نیز این اختلال شکل بگیرد. دلیل لکنت اغلب ناشناخته است.Dysarthria
یک اختلال تکلم حرکتی است که در آن عضلات دهان، صورت یا سیستم تنفسی ممکن است ضعیف یا دچار دشواری حرکت شوند. Dysarthria در اثر آسیب عصبی و عضلانی ایجاد می گردد. این حالت، سخنرانی فرد را با گفتار مبهم، سخنرانی آهسته، حرکت محدود فک یا حرکت لب، ریتم غیر طبیعی و نگاه کردن به زمین در هنگام صحبت، تغییر در کیفیت صدا، بیان مشکل و سایر علائم، همراه می نماید.این حالت ناشی از آسیب عضلانی یا آسیب عصبی به عضلات مربوط به فرآیند صحبت مانند دیافراگم، لب ها، زبان و آکوردهای صوتی است. از آنجایی که این علامت ناشی از آسیب عصبی یا آسیب عضلانی است، این امر می تواند ناشی از طیف گسترده ای از پدیده هایی باشد که در افراد مختلف در سنین مختلف تأثیر می گذارد. این حالت می تواند در طول رشد در رحم یا کمی بعد از تولد به عنوان یک نتیجه از شرایط مانند دیستروفی عضلانی و فلج مغزی شروع گردد. در بزرگسالان برخی از شایع ترین علل دیزارتیا سکته مغزی، تومورها و MS است.
از سایر اختلالات تکلم می توان به Lisping، Spasmodic Dysphonia ، مبهم حرف زدن، Muteness - لالی انتخابی، عدم قدرت تکلم، تأخیر گفتاری، تکلم مربوط به اوتیسم اشاره نمود.
دلیل بوجود آمدن دیس آرتریا چه هستند؟
در دیس آستریا شما ممکن است مسائلی در حرکت دادن عضلات دهان، صورت یا سیستم تنفصی داشته باشید. مسائلی که ممکن است منجر به دیس آستریا شوند شامل موارد زیر میشوند:* آسیب مغزی
* تومور مغزی
* فلج مغزی
* سندرم گیلین باره
* آسیب به ناحیه سر
* بیماری هانتینگتون
* بیماری لایم
* تعدد تصلب بافت ها
* دیستروفی عضلانی
* ضعف عضلانی گراویس (Myasthenia gravis)
* پارکینسون
* سکته
* بیماری ویلسون
* بعلاوه داروهایی مثل داروهای مخدر و آرام بخش میتوانند باعث بروز دیس آرتریا شوند.
با تداوم بیماری دیسارتریا مسائل عدیده ای برای فرد مورد نظر پیش میاد، مسائلی مانند عدم ارتباط سالم و درست با افراد، مسائل اجتماعی، چالش های اجتماعی در مدرسه و محل کار، افسردگی، گوشه گیری و مسائل فراوان دیگر.
منبع: سایت دکتردکتر
سایت خبرنگاران جوان
سایت رادیوکودک
منبع: راسخون