بدن روزانه چقدر به گروه های مختلف غذایی احتیاج دارد؟ - مجله جام جهان

دکتر احمدرضا درستی، امروز 12 دی ماه در سمینار آشنایی با مفاهیم امنیت غذایی و تغذیه که در دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی مشهد برگزار گردید، در مورد نقش بهره مندی بدن در امنیت غذا و تغذیه اظهار کرد: تعریف فائو از بهره مندی بدن از غذا، توانمندی بدن برای هضم، متابولیزه کردن و بهره مند شدن از غذای دریافتی است. این امر احتیاجمند بدن و محیط سالم است که به وسیله رژیم غذایی کافی و مغذی،آب سالم، بهداشت محیط و مراقبت های بهداشتی مناسب حاصل می گردد.

وی افزود: ضروری است مردم دانش و شرایط مناسب برای انتخاب، تدارک و توزیع غذای مناسب خود را داشته باشند تا احتیاجهای فیزیولوژیک آنان تامین گردد. این موضوع، اهمیت نکات دیگر غیر از دریافت غذا را در امنیت غذایی مورد توجه قرار می دهد.

این متخصص تغذیه بیان نمود: ذائقه و دانش تغذیه ای خانوارها باید به گونه ای باشد که با تخصیص بودجه سرانه کافی برای سبد غذایی خانوار ، تهیه غذای مناسب و کافی همراه با طبخ و توزیع مناسب باشد. این امر موجب می گردد عناصر و مواد مغذی کافی و مناسب به سلول ها و اندام های بدن افراد برسد. یافته های مطالعه 1380 انستیتو تحقیقات تغذیه نشان دهنده کم بودن دریافت چهار گروه غذایی از پنج گروه هرم است. تنها گروه نان و غلات، در حد بیش از کفایت دریافت شده و مصرف روغن و شکر از گروه متفرقه نیز بیش از احتیاج بوده است.

وی بیان نمود: احتیاج معمول افراد در روز به حداقل سه واحد سبزیجات است. هر واحد سبزیجات برابر 120 گرم بوده، لذا احتیاج متوسط افراد جامعه حدود 350 گرم در روز است، در حالی که روزانه کمتر از 290 گرم دریافت وجود داشته است. احتیاج معمول افراد در روز به حداقل دو واحد میوه است. هر واحد میوه برابر 170 گرم بوده و لذا احتیاج متوسط افراد جامعه حدود 250 گرم در روز است. در حالی که روزانه حدود 200 گرم دریافت وجود داشته است.

درستی اظهار داشت: احتیاج معمول افراد در روز به حداقل دو واحد از گروه گوشت ها است و هر واحد گوشت شقه ای برابر 90 گرم بوده و لذا احتیاج متوسط افراد جامعه حدود 180 گرم در روز است، در حالی که روزانه حدود 80 گرم دریافت وجود داشته است. همچنین احتیاج معمول افراد در روز به حداقل دو واحد از گروه لبنیات است. هر واحد شیر و یا ماست در هرم، برابر 240 گرم بوده و لذا احتیاج متوسط افراد جامعه حدود 500 گرم در روز است. در حالی که روزانه حدود 120 گرم دریافت وجود داشته است.

وی بیان نمود: به طور معمول افراد می توانند حداکثر دو قاشق روغن مایع معادل 20 گرم در روز به غذای خود اضافه نمایند. مصرف بیش از 20 گرم قند و شکر در روز نیز قابل توصیه نیست. در حالی که روزانه نزدیک 50 گرم روغن و نزدیک 60 گرم قند و شکر دریافت می شده است.

استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران گفت: براساس آنالیز مصرف سال 1380 در ایران 58 میلیون نفر کمبود کلسیم، 46 میلیون نفر کمبود آهن، 41 میلیون نفر کمبود ریبوفلاوین و 35 میلیون نفر کمبود ویتامین آ، 15میلیون نفر کمبود دریافت انرژی و 32 میلیون نفر اضافه دریافت انرژی دارند.

وی افزود: اگر به طور مداوم و هر روز تنها غذاهای خاصی از هر گروه مواد غذایی، مصرف شوند، تمام احتیاجهای غذایی فرد برآورده نمی گردد بلکه باید انواع مختلفی از غذاهای هر چهار گروه مواد غذایی مصرف شوند. مواد مغذی موجود در غذاهای مربوط به هر گروه غذایی تفاوت زیادی دارند.

درستی بیان نمود: با دریافت انواع مختلفی از غذاهای هر گروه مواد غذایی، احتمال دریافت سموم طبیعی کمتر می گردد. افرادی که انواع متنوع تری از غذاها را مصرف می نمایند، شانس کمتری برای دریافت مقادیر زیان آور سموم طبیعی موجود در برخی از غذاها را دارند.آب در سه مقوله آب آشامیدنی، آب کشاورزی و آب مصرفی کارخانه ها قابل طرح است.

وی افزود: خوشبختانه اغلب شهرها و روستاها دسترسی به آب لوله کشی سالم دارند. البته تهیه آب آشامیدنی برای برخی نقاط ایران حداقل در برخی فصول به یک معضل تبدیل می گردد. در برخی شهرهای جنوبی از رودخانه آب برداشت می گردد و همزمان پساب و فاضلاب نیز به رود برگردانده می گردد. در سیستان بلوچستان گاهی لازم می گردد آب بطری به مردم ارائه گردد.

این متخصص تغذیه افزود: در برخی نقاط آب دارای املاح زیادی است که گرچه میزان کلسیم بالا برای سلامت قلب و عروق مناسب است اما طعم آن مورد پسند مردم نبوده و بر روی مقدار نمک مصرفی نیز تاثیر سوء دارد. آب کشاورزی ناکافی در ایران به عنوان یک مشکل جدی مطرح است، در ضمن مقدار قابل توجهی آب در کارخانه ها به پساب تبدیل می گردد.

به گزارش خبرنگاران، وی توضیح داد: محیط سالم و بهداشتی شامل دفع مناسب فاضلاب و زباله، سلامت هوا، خاک و آب محل زندگی افراد است. آلودگی هوا احتیاج به برخی مواد مغذی از قبیل آنتی اکسیدان ها و شیر را افزایش می دهد و بر اشتهای افراد تاثیر می گذارد. هنوز در برخی نقاط روستایی، دفع فاضلاب و زباله با اشکالات بهداشتی توام است. در برخی روستاهای دورافتاده هنگام برف و سرما دسترسی به غذا ممکن است محدود گردد.

درستی اظهار کرد: زمانی که مقدار غذای مصرفی به اندازه احتیاج فرد باشد، روش طبخ نامناسب می تواند مفید بودن آن را خدشه دار کند، به نحوی که احتیاج فیزیولوژیک افراد تامین نگردد. سرخ کردن سبزی، مصرف گوشت پرچربی در خورشت و آبگوشت، آبکش کردن برنج، گوشت کوبیده پرچربی و کم کیفیت، مصرف فراوان نمک، شکر و روغن مثال هایی از خراب کردن غذای مصرفی است. این مثال ها، نقش فرهنگ غذایی را ملموس تر می نماید.

استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران اظهار داشت: امروزه با بیان نمودن غذاهای تراریخته، برنج سمی، ماهی تیلاپیای نامناسب برای مصرف، مرغ هورمونی، سبزیجات آبیاری شده با فاضلاب، ماهی پرورش داده شده با کود شیمیایی، سبزیجات و میوه های آلوده به سموم، گوشت و شیر آلوده به آفلاتوکسین و ... مردم برای انتخاب غذای مناسب سردرگم می شوند. برخی افراد از موقعیت استفاده می نمایند و با بیان نمودن محصولات ارگانیک و مرغ بدون آنتی بیوتیک، محصولات را گران تر به مردم می فروشند.