یادگاری های دوران پرتلاطم کرونا
به گزارش مجله جام جهان، تهران (پانا) - چه چیزهایی را از دوران کرونا با خودتان به آینده می برید؟ به هرحال مدت هاست کووید19 با ما زندگی می نماید و شاید کمتر کسی فکر می کرد دوران همه گیری این همه طولانی گردد. خیلی هایمان با غرور سرمان را بالا می گرفتیم و می گفتیم علم آنقدر پیشرفت نموده که چند ماهه به این رویداد انتها می دهد، اما این اتفاق نیفتاد و جنگ دانش بشر با این ویروس همچنان ادامه دارد.
به گزارش ایران، حالا و با آغاز واکسیناسیون شاید بد نباشد از خودمان بپرسیم چه چیزهایی را با خودمان به دوران بعد از کرونا خواهیم برد؟ آیا آنچه به یادگار می ماند خوب است یا بد؟ به جز اینکه این سؤال را با تعدادی از مردم عادی در میان گذاشتم، این پرسش را از یک روانپزشک و یک پزشک هم پرسیدم تا ببینم آنها در این باره چه عقیده ای دارند؛ اینکه آیا در روزگار بدون کووید تنها اضطراب ها و ترس هایش باقی خواهد ماند یا نه؟ اینکه علم پزشکی از این بحران چه آموخت و آیا باور به علم همچنان خلل ناپذیر است؟
وقت باارزش و سلامت
اولین موضوعی که خیلی ها باور دارند با خود به دوران پساکرونا می برند ضد عفونی دست ها، ماسک زدن در مکان های شلوغ، فاصله گذاری اجتماعی، ادامه ندادن به رفت و آمدهای غیر ضروری و مواردی از این دست است. آنها فهمیده اند چقدر با رعایت بهداشت کمتر بیمار می شوند و با حذف رفت و آمدهای بدون علت وقت بیشتری ذخیره می نمایند: متوجه نبودم چقدر ارتباطات غیرضروری دارم و چقدر به آداب غلط خو نموده ام. این مدت به من ثابت شد می گردد بدون آنها اتفاقاً زندگی بهتری داشت و وقت با ارزش را بی فایده تلف نکرد.
بعلاوه تعدادی احترام بیشتر به طبیعت را آموختند و در این مدت بیشتر به دامان طبیعت پناه بردند: فهم عمیق از کمبود طبیعت در زندگی شهری را بعد از کرونا با خودم خواهم داشت. وقتی زرق و برق شهر در خاموشی فرو می رود تازه می فهمی چقدر از سادگی و آرامش طبیعت دوری و چگونه در میان آهن و سیمان گیر نموده ای. خیلی ها هم تأکید می نمایند قدر زندگی را بعد از کرونا بیشتر خواهند دانست چه آنها که عزیزی را در این دوران از دست دادند، چه آنهایی که فهمیدند زندگی می تواند چقدر زود با تهدید روبرو گردد.
بعضی موضوع را دنیای تر دیده اند و فهمیده اند چقدر وجه تشابه انسان ها در همه جای دنیا زیاد است. چقدر باور به علم کم است و هنوز جهل تا چه میزان پررنگ است: در پسا کرونا حتماً به استقبال علم می روم. با چشم خودم دیدم کسانی را که به علم و این بیماری باور نداشتند و جان شان را از دست دادند. بیشتر و پیشتر از قبل به علم باور خواهم داشت. استفاده بیشتر و حرفه ای تر از فضای مجازی هم اتفاقی است که برای همه ما تازه بود و خیلی ها آن را با خود به دوران بعد خواهند برد.
صبوری هم ویژگی اخلاقی است که خیلی ها می گویند بعد از کرونا با خودشان به آینده خواهند برد بویژه آنهایی که این بیماری را تجربه نموده اند: وقتی بیمار هستی نمی دانی چه اتفاقی برایت می افتد. نمی دانی تا چند ساعت بعد هستی یا نه حتی پزشک معالجت نمی داند تو چه نوعی از بیماری را داری و درمان می شوی یا نه؟ انگار در یک جنگل تاریک قدم می زنی و خلاصه اینکه یاد می گیری، صبوری کنی و بس. هر چند کم هم نبودند آنهایی که می گفتند غم و تنهایی و افسردگی را با خود به دوران بعد از کرونا خواهند برد.
تحول دنیای، عدالت اجتماعی
اما ببینیم نظر دکتر امیرحسین جلالی ندوشن، روانپزشک درباره دنیای بدون کرونا چیست و آیا او هم مثل بعضی از مصاحبه شوندگان باور دارد که افسردگی مهم ترین پیامد این دوره است: من قبول ندارم که ما به دنیا پس از کرونا تنها تنش، اضطراب، تنهایی و زخم های التیام نیافته خواهیم برد. تصور من این است از آنجا که همه گیری طولانی شده در زندگی ما تغییراتی ایجاد نموده که به مرور زمان رفتار و عادت های تازهی را شکل داده است. حتی به یک زبان دیگر می توان از این حرف زد که ما به تشکیل فرهنگ تازهی در زمینه استفاده از اموری مثل ابزارهای الکترونیک و فضای مجازی و ارتباط از راه دور دست یافته ایم. البته در اموری مثل مدیریت زمان یا شیوه تعامل های اجتماعی و بین فردی هم دچار تحول شده ایم.
او معتقد است: این تغییرات و رویه ها و فرهنگ های تازه جا افتاده و فکر ما به آنها خو نموده و دیگر بیگانگی سابق را به آنها نداریم. تغییرات آرام آرام در وجود ما باقی خواهد ماند و بعد از کووید هم ادامه پیدا می نماید. اینها صرفاً یکسری عادات رفتاری نیست و به اسم مثال استفاده از امکانات مجازی در کشور ما و در دنیا می تواند با اموری همانند عدالت اجتماعی و برابری همگامی داشته باشد. درحال حاضر بسیاری از مردم در شهرهای کوچک می توانند به سخنرانی ها و گفت و گوهایی که زمانی فقط محدود به تهران نشینان و مرکز بود دسترسی داشته باشند همچنان که کشورهای درحال توسعه در کنار دنیا پیشرفته می توانند به بسیاری از رویدادها دسترسی پیدا نمایند. در این دوران در فضای مجازی رویدادهای رایگان زیادی برگزار گردید و ممکن است بعد از کووید این رویدادها کمتر گردد اما به هرحال ادامه پیدا می نماید. دوره کووید امکان تبادل، گفت و گو و ارتباط بین بخش هایی که در گذشته رابطه ای بین آنها فراهم نبود، فراهم آورد که همه اینها می تواند دنیای چند فرهنگی توأم با مدارا را بعد از کووید رقم بزند.
به گفته این روانپزشک، بسیاری کووید را یک نوع پرسشگری از علم و به مبارزه طلبیدن علم هم تلقی کردند و از سویی عده ای آن را مسأله ای دانستند، که به بشر نشان داد چقدر به علم نیازمندیم و چقدر باورهای سست و خرافات می تواند به جوامع بشری آسیب بزند. کووید می تواند انسان ها را فروتن کند و این می تواند مسأله های انسان را در دنیا تازه دچار تحول کند. همین طور با همه باوری که بشر به فرایند مدرنیته داشت اما کرونا به همه نشان داد حتی در دل همان دنیا پیشرفته تا چه میزان با فرم های بدوی فکر و با به جامانده های قدرتمند پیشامدرن و زیست اولیه انسان روبه رو هستیم. همه فهمیدیم جهل از بین نرفته و هنوز در درون اسب تروا حضور دارد و هر آن می تواند میدان را از آن خود کند. بشر در دوران همه گیری فهمید باید چگونه با جهل مبارزه کند و مثال واضح آن همان واکسن گریزی است.
کرونا معیار سنجش علم
دکتر مهدیار سعیدیان، پزشک هم از منظر دیگری دنیا بعد از کرونا را تحلیل می نماید: آنچه مسلم است کرونا در کنار تمام سختی ها و رنج هایی که برای مردم و کادر بهداشت و درمان کشورها داشت توفیقی اجباری برای پاسخ به سؤال های بسیاری برای دانشمندان علوم پزشکی را هم به همراه داشت. در واقع در طول شیوع کرونا تا به امروز پرسش های بسیاری مطرح و درستی آن در خاتمه ثابت یا رد شده است. مثلاً کرونا فرصتی برای تأکید استفاده از ماسک در پیشگیری از بیماری های تنفسی و واگیردار را فراهم کرد که پیش از آن با پژوهش های بسیاری ثابت شده بود اما در عمل نه.
او می گوید: شیوع کرونا در ایران در کنار رنج های فراوان برای کادر درمان، معیاری برای سنجش علم، شبه علم و بویژه مدعیان علم طبابت از هر نوع را فراهم آورد. شیوع کرونا تنها یک محک کوچک برای پیکر پوشالی این نوع مدعیان بود. به زبان دیگر هرچند این افراد در ابتدای شیوع کرونا با وجود نهی بزرگان مذهبی و علمی کشور باز هم جولان دادند اما در نهایت آنچه برای مردم ماند دستورها و شیوه نامه های علمی پزشکی برای پیشگیری و درمان بیماری بود.
به اعتقاد این پزشک از زاویه ای دیگر شیوع کووید19 بدنه علمی و اجتماعی جامعه پزشکی و کادر درمان را آزمود. چون همه گیری وسیع و این تعداد مرگ و میر بعد از شیوع گسترده طاعون در سال 1300 رخ نداده بود. آنچه اکنون هم کادر بهداشت و درمان ایران با آن روبه رو شده اند تنها محکی برای سنجش روحیه مبارزه با بیماری و فداکاری برای مردم نبود، کادر درمان ایران بویژه جوانان محک بزرگی از نظر سنجش علم و دانش هم خوردند و فرصتی برای استفاده و تبادل تجربیات علمی پیدا کردند که باید از آنها استفاده کرد. کادر درمان ایران در دوران پسا کرونا چهره ای تکامل یافته تر، علمی تر و مقاوم تر از خود نشان خواهد داد.
شما چه چیزی را از دوران کرونا با خود به آینده خواهید برد؛ غم و اندوه و تنهایی یا سکوت و صبوری؟
منبع: خبرگزاری پانا